Dzień Świętej Łucji. Po szwedzku i po “naszemu”.

Categories codzienność

Dzień Świętej Łucji

W tym roku postanowiłam wprowadzić do naszych rodzinnych tradycji nowe świętowanie. Związane z przyjemnym spędzeniem czasu w rodzinnej atmosferze :). Przy smacznym domowym ciastku i z popijaniem grzanego wina. (To pierwsze = dla wszystkich, drugie = oczywiście tylko dla dorosłych). Na stole pojawiły się lussekatter, czyli szwedzkie bułeczki z szafranem. Córcia otrzymała roślinną opaskę/wieniec ze świeczkami, serwowała śniadanie do łóżka pozostałym domownikom. Dom od 6 rano pachniał drożdżowymi bułeczkami (zaś wieczorem grzanym winem ;)). Dzień Świętej Łucji zagościł u nas nad Wisłą i – z pewnością- wejdzie do stałego programu rodzinnych grudniowych atrakcji.

Dzień świętej Łucji - rodzinne tradycje
lussekatter – szwedzkie ciastka na Dzień Świętej Łucji 🙂

Święta Łucja Szwecja

13 grudnia to dzień Patronki Szwecji, Świętej Łucji. W Szwecji obchody Dnia tej Świętej należą do jednych z najważniejszych w roku. Tego dnia w każdym szwedzkim miasteczku odbywają się pochody świętej. Na czele świątecznego orszaku, pośród rozbrzmiewających dookoła pieśni, kroczy dziewczynka; ubrana na biało, na głowie ma wieniec ozdobionym świeczkami. W orszaku idą – również ubrani na biało – chłopcy i dziewczynki.

Święta Łucja to patronka światła, a 13 grudnia uchodzi za najkrótszy i najciemniejszy dzień w roku, stąd Łucja i jej orszak symbolicznie rozświetlają te ciemności.

Tak jak w Polsce dzieci marzą, by w corocznych Jasełkach zostać Maryją lub Józefem, tak podobno w Szwecji dziewczynki marzą o tym, żeby choć raz odegrać rolę św. Łucji i stanąć na czele świątecznego orszaku. Jedna z wersji życiorysu św. Łucji mówi o tym, że dostarczała ona posiłki ukrywającym się w rzymskich katakumbach prześladowanym chrześcijanom. Drogę przez ciemne katakumby oświetlała sobie świecami wplecionymi w wianek. I to właśnie z tej historii zaczerpnięto obrzęd, który do dziś jest symbolem obchodów święta światła. Teraz nie dziwi nas już widok dziewczynki z wieńcem na głowie i tacą w rękach!

Święta Łucja dnia przyrzuca

Święto symbolizuje również oczekiwanie na wiosnę: świece w wianku Łucji mają rozpraszać zimowe ciemności, nieść światło i zapowiadać dłuższe dni. Potwierdzają to popularne przysłowia:

  • Na świętą Łuce noc się z dniem tłuce; 
  • Po świętej Łucji dzień trwa najkrócej; 
  • Święta Łucja dnia przyrzuca. 

Tradycje związane z obchodzeniem dnia Świętej Łucji można znaleźć w wielu krajach, jednak to właśnie w krajach skandynawskich – a szczególnie w Szwecji – ma to święto najpiękniejszą oprawę.

Dzień Świętej Łucji w domach

Święto Łucji obchodzi się nie tylko w szkołach, na ulicach, w kościołach, ale również w domach. 13 grudnia wyznaczał też początek adwentu, dlatego przed nastaniem świtu zasiadano po raz ostatni przed świętami Bożego Narodzenia do suto zastawionego stołu. „Świętą Łucją” w rodzinie zostawała najstarsza córka. Ubrana na biało, w wianku z zapalonymi świecami, budziła rodziców, śpiewając tradycyjną włoską piosenkę „Santa Lucia” (święta Łucja pochodziła z Syrakuz). Podaje się kawę, czerwone grzane wino (glögg) i specjalnie na tę okazję przygotowywane lussekatter, czyli pszenne ciastka z rodzynkami i szafranem.

Od tego dnia zaczynał się w tradycji szwedzkiej adwent – czas refleksji (dawniej również poszczenia, stąd właśnie idea ostatniego sutego posiłku 13.XII) a jednocześnie przedświątecznych przygotowań, i radosnego oczekiwania na Boże Narodzenie.

Lussekatter – ciasteczka na Dzień Świętej Łucji

przepis na szwedzkie adwentowe bułeczki z szafranem

Składniki na 12 bułeczek:

  • 325 ml mleka
  • 0,5 g nitek szafranu (nie więcej!)
  • 15 g świeżych drożdży lub 7 g drożdży suchych
  • 60 g masła, roztopionego
  • 500 g mąki pszennej
  • 1 łyżeczka zmielonego kardamonu
  • 4 łyżki drobnego cukru do wypieków
  • pół łyżeczki soli
  • 1 jajko

Dodatkowo:

  • 24 – 48 sztuk suszonej wiśni lub żurawiny
  • jajko, roztrzepane, do posmarowania

Przepis krok po kroku

W małym garnuszku podgrzać mleko z szafranem, zagotować. Odłożyć do przestudzenia do letniej temperatury. Do letniego mleka dodać masło, cukier, roztrzepane jajko, wymieszać.

Mąkę pszenną wymieszać z suchymi drożdżami (ze świeżymi najpierw zrobić rozczyn), dodać sól, kardamon, następnie mleko wymieszane z resztą składników. Wyrobić ciasto, odpowiednio długo, by było miękkie i elastyczne. Uformować z niego kulę, włożyć do oprószonej mąką miski, odstawić w ciepłe miejsce, przykryte ściereczką, do podwojenia objętości (około 1,5 godziny).

/ciasto drożdżowe można też na wyrastanie schować do lodówki, na całą noc, uprzednio przykrywszy je szczelnie folią spożywczą, by nie wyschło; rano uformować bułeczki/

Wyrośnięte ciasto odgazować (mocno uderzyć lub krótko zagnieść), podzielić na 12 równych części (około 75 g każda). Z każdej części uformować wałeczek długości około 35 – 40 cm. Formować bułeczki na kształt zwartej litery “S”, zmawiając jednocześnie każdy z końców na kształt ślimaczka. Ułożyć na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia bądź matą teflonową, w sporych odległościach od siebie. Przykryć, pozostawić w cieple do podwojenia objętości, na około 30 minut.

Lussekatter -  ciasteczka na Dzień Świętej Łucji
przepis na Lussekatter

Kiedy bułeczki wyrosną, przed samym pieczeniem, w każdy z końców litery “S” włożyć po 1 – 2 suszone wiśnie/żurawiny, wciskając je mocno by nie ‘wyskoczyły’ w trakcie pieczenia. Posmarować jajkiem roztrzepanym z 1 łyżką mleka.

Piec w temperaturze 180ºC przez około 15 – 20 minut. Wyjąć, ostudzić na kratce.

Przepis ten pojawia się na wielu różnych stronach internetowych, ja zaczerpnęłam ze strony moje wypieki.

Lussekatter przepis
ciastka świętej Łucji przepis
Jak zrobić szwedzkie ciastka
przepis na szwedzkie bułeczki na dzień świętej łucji
Lussekatter jak zrobić
Lussekatter -  ciastka świętej Łucji przepis
szwedzkie tradycje na dzień świętej łucji - Lussekatter

O zwyczaju obchodzenia Dnia Świętej Łucji w Szwecji pisałam już wcześniej, proponując Wam fajną rodzinną zabawę bożonarodzeniową. Zerkniecie tutaj. Swoją drogą, bardzo ciekawe są te świąteczne zwyczaje w innych krajach :)!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *